Tiết kiệm năng lượng luôn là nan đề của mỗi quốc gia nói chung và của doanh nghiệp nói riêng. Sử dụng năng lượng hợp lý, giảm thiểu hao phí năng lượng sẽ giúp cải thiện hiệu quả nền kinh tế, bảo tồn nguồn năng lượng, bảo vệ môi trường, giảm khí thải gây nóng lên của trái đất.

Theo thống kê của Bộ Công Thương Việt Nam, ngành công nghiệp chiếm nhiều hơn 47% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc, tiềm năng tiết kiệm năng lượng lên tới 30 - 35%. Vì vậy, công cuộc tiết kiệm năng lượng cần được đổi mới, tăng cường hơn nữa trong các doanh nghiệp để góp phần giảm chi phí cũng như phát triển kinh tế đất nước.

Các giải pháp tiết kiệm năng lượng tối ưu:

1. Quy định, nâng cao ý thức tiết kiệm năng lượng 

Trong các khu công nghiệp, nhà máy sử dụng điện năng rất nhiều và gây tốn kém chi phí điện năng do người lao động chưa được phổ biến ý thức trong việc tiết kiệm năng lượng. Chính vì vậy, ban lãnh đạo cần có những chính sách khen thưởng cũng như xử nghiêm, thích đáng đối với những trường hợp vi phạm quy định về sử dụng, gây hao phí năng lượng. Bên cạnh đó cần tuyên truyền, làm rõ lợi ích cũng như thiệt hại khi sử dụng nguồn năng lượng không hợp lý, từ đó đưa ra các cuộc vận động, cuộc thi đua để lan truyền và đưa dấu ấn, tiềm thức tiết kiệm năng lượng và ý thức người lao động.

Hiện nay, có nhiều công cụ cải tiến năng suất như TPM, 5S, Kaizen… Đay là công cụ để tạo dựng môi trường làm việc hiệu quả, góp phần vào việc phát triển con người qua từng bước nâng cao tinh thần tự giác, trách nhiệm hơn với công việc, nâng cao ý thức tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Trong đó, công cụ cải tiến năng suất Kaizen gồm các hoạt động cải tiến liên tục là một cách để thúc đẩy cải tiến về năng suất của người công nhân, giúp tiết kiệm thời gian, không gian và tăng năng suất lao động, đồng thời rút ngắn thời gian sản xuất, đơn giản hóa quá trình làm việc, giảm phế liệu và khuyết tật, đồng thời giảm thiểu chi phí.

 

2. Áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng hiện đại, tự động hóa sản xuất và sử dụng các nguồn năng lượng mới thay thế

Trong sản xuất, chất lượng máy móc là yếu tố quan trọng, tiêu tốn điện năng để sản xuất ra các thành phẩm. Vì vậy, các doanh nghiệp nên thay mới và cập nhật các thiết bị hiện đại tích hợp công nghệ tiết kiệm năng lượng, nâng cao năng suất. Các thiết bị cũ thường sẽ hao phí điện năng hơn do yêu cầu một lượng điện năng lớn để tải, gây hao phí điện năng. Ngoài ra, các thiết bị cũ dễ hư hỏng, rò rỉ tăng nguy cơ cháy nổ gây thiệt hại lớn đối với sản xuất doanh nghiệp.

Các thiết bị cần ưu tiên thay thế để tiết kiệm năng lượng như động cơ, hệ thống chiếu sáng, máy bơm, các thiết bị tản nhiệt, thông gió,... luôn phải hoạt động liên tục, tiêu tốn nhiều điện năng ảnh hưởng trực tiếp đến tổng điện năng tiêu thụ. Bên cạnh đó, cần tổ chức vệ sinh sạch sẽ, kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ cho các thiết bị để tăng độ bền, tiết kiệm chi phí máy móc cũng như năng lượng tiêu thụ.

 

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp đang sử dụng công nghệ biến tần, điều khiển tốc độ cho các động cơ trong nhà máy theo yêu cầu thực tế. Đây là phương pháp đã được chứng minh khả năng tiết kiệm năng lượng hiệu quả trong rất nhiều ứng dụng khác nhau như: máy nén khí, quạt lò hơi, máy nghiền, máy bơm… Không chỉ tiết kiệm điện, sử dụng biến tần còn giúp khởi động mềm cho động cơ, bảo vệ động cơ, tránh sụt áp và giảm hư hỏng cho hệ thống cơ khí.

Ngoài ra, lắp đặt các hệ thống sử dụng năng lượng tái tạo quy mô lớn như điện mặt trời ( tấm pin năng lượng mặt trời ) áp mái cũng là một giải pháp thông minh giúp giảm lượng điện năng tiêu thụ và thậm chí có thể bán lại nguồn điện dư thừa cho nhà cung cấp khác. Việc đẩy mạnh sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả không chỉ là vấn đề tiết kiệm năng lượng cho từng cơ sở tiêu thụ mà còn góp phần giảm phụ tải cho hệ thống điện chung, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Một điểm quan trọng cần lưu ý nữa là áp dụng tiêu chuẩn Quản lý năng lượng ISO 50001:2011, xây dựng hệ thống quản lý năng lượng chất lượng cao sẽ giúp các doanh nghiệp, các đơn vị tiêu thụ năng lượng trong lĩnh vực công nghiệp cải thiện việc sử dụng năng lượng và sử dụng năng lượng một cách tiết kiệm và hiệu quả.

3. Phân tích, nghiên cứu và cải tạo hệ thống theo hướng tiết kiệm năng lượng

Các doanh nghiệp cần thiết xây dựng hê thống công nghệ đo đếm, phân tích, theo dõi và cảnh báo khi có sự cố gây rò rỉ hoặc hao tổn năng lượng vượt mức. Hệ thống này giúp nhà máy dễ dàng quản lý cường độ, lượng sử dụng điện, giảm năng lượng hao phí không cần thiết trong quá trình sản xuất và can thiệp kịp thời khi thấy tình trạng tiêu thụ điện bất thường và nhanh chóng tìm ra nguyên nhân, lên kế hoạch đưa ra giải pháp nhanh chóng.

Doanh nghiệp cần kiểm soát tất cả các khu vực sản xuất và dây chuyền tiêu thụ nhiều năng lượng nhất, phân bổ kế hoạch sản xuất hợp lý, hạn chế tối đa việc sử dụng các thiết bị tiêu thụ điện lớn vào giờ cao điểm. Tránh việc hao phí điện năng do các thiết hoạt động không tải, tối ưu lượng điện năng cần thiết vừa đủ để hoạt động tốt và tận dụng các nguồn nhiệt dư thừa tái sử dụng.

 

Việc tích hợp các giải pháp tiết kiệm năng lượng ở trên giúp cho doanh nghiệp có thể tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí điện năng đáng kể nhất là các doanh nghiệp sản xuất.